Spis treści:

Rok 2025 jest dla fanów postapokaliptycznej serii Fallout naprawdę wyjątkowy. Fallout: New Vegas, jedna z najbardziej uwielbianych części całej sagi, świętuje 15 lat od swojej premiery. Z kolei Fallout 4, najlepiej sprzedająca się gra w serii, obchodzi okrągłe 10 lat. Dwie gry, które na swój sposób zmieniły oblicze pustkowi i pozostawiły ślad nie tylko w historii RPG, ale także w sercach graczy.


Czym jest Fallout?

Fallout to świat po katastrofie nuklearnej, w którym ludzkość próbuje przetrwać na pustkowiu pełnym mutantów, wrogich frakcji i osobliwej retrofuturystycznej estetyki lat 50. Pierwsza część trafiła na rynek w 1997 roku, a gracz wcielał się w niej w mieszkańca Krypty 13, wysłanego na pustkowia w poszukiwaniu zamiennika dla zepsutego hydroprocesora. Podczas podróży odwiedzamy takie miasta jak Shady Sands i spotykamy różne frakcje oraz mutanty, które pokazują, że świat po apokalipsie nie jest ani trochę prosty.

Fallout 2, wydany już w 1998 roku, kontynuuje tę historię. Tym razem wcielamy się w Wybrańca (Chosen One), wnuka bohatera z Krypty 13. Z małej wioski Arroyo wyruszasz na poszukiwanie G.E.C.K.-a, urządzenia, które mogłoby przywrócić życie i zapewnić dobrobyt lokalnej społeczności. Shady Sands, znane z pierwszej części, pojawia się tu już pod nową nazwą jako Republika Nowej Kalifornii, stając się zalążkiem nowej cywilizacji.

Na początku nowego tysiąclecia ukazał się spin-off Fallout Tactics (2001), skupiony bardziej na strategii i walce niż na fabule, a później poboczna gra akcji Fallout: Brotherhood of Steel (2004), która jednak nigdy nie zdobyła większego uznania wśród fanów.

Dopiero wraz z Falloutem 3 od Bethesdy (2008) seria przeniosła się do w pełni trójwymiarowego środowiska i otwartego świata. Gracze wcielali się w dziecko z Krypty 101, poszukujące swojego ojca w ruinach Waszyngtonu. W fabule powróciły także stare, znane frakcje, takie jak Bractwo Stali i Enklawa, tym razem jako główne siły napędowe historii.

Następnie pojawił się Fallout: New Vegas (2010) od studia Obsidian Entertainment. Jako Kurier, który przeżył postrzał w głowę, zostajesz wplątany w walkę o władzę nad pustynią Mojave, decydując między RNK, Legionem Cezara, Panem Housem a ścieżką niezależności.

Fallout 4 (2015) wraca w ręce Bethesdy i stawia Cię w roli ocalałego z Krypty 111, który poszukuje swojego porwanego syna na pustkowiach Bostonu. Po raz pierwszy główny bohater ma w pełni podłożony głos i z góry określoną przeszłość, co część graczy zachwyciło, a część zniechęciło. Czwórka wprowadziła także możliwość budowania i zarządzania własnymi osadami, co stało się jednym z najczęściej dyskutowanych elementów całej gry.

W tym samym roku powstał również mobilny spin-off Fallout Shelter, który stał się nieoczekiwanym hitem i postawił graczy w roli zarządcy własnej krypty. Ostatnim dużym dodatkiem jest Fallout 76 (2018), skupiony na doświadczeniu online w Wirginii Zachodniej. Mimo problematycznego startu, z czasem rozwinął się w złożone RPG dla wielu graczy z regularnymi aktualizacjami i wydarzeniami.



Fallout: New Vegas

Premiera i odbiór

Fallout: New Vegas ukazał się 19 października 2010 roku na PC, PlayStation 3 i Xbox 360. Recenzje były bardzo pozytywne, chociaż stan techniczny gry spotkał się z krytyką. Bugi i awarie były na porządku dziennym. Mimo to gracze szybko pokochali swobodę, nieliniową fabułę i możliwości wyboru, które New Vegas doprowadziło do ekstremum. Gra sprzedała się w ponad 12 milionach egzemplarzy, a w 2012 roku otrzymała kompletną Ultimate Edition ze wszystkimi dodatkami DLC.

Historia i proces tworzenia

Obsidian Entertainment stworzyło New Vegas w zaledwie 18 miesięcy, a mimo to udało im się stworzyć dzieło, które wielu uważa za najlepszą grę z serii Fallout w historii, być może również dlatego, że w Obsidianie pracowało wielu byłych pracowników Black Isle Studios, twórców pierwszych części Fallouta. Gra słynie ze swojej otwartości, gdzie niemal każda akcja ma swoje konsekwencje, a możliwości odgrywania roli są niezwykle szerokie. W New Vegas znalazło się także miejsce na tematy, które rzadko pojawiały się gdzie indziej, takie jak reprezentacja osób queer czy moralnie szare frakcje, których nie da się jednoznacznie określić jako dobre lub złe.


Fabuła i frakcje

Jako Kurier, który cudem przeżył postrzał w głowę, wyruszasz, by dowiedzieć się, kto i dlaczego próbował Cię zabić. Śledztwo prowadzi Cię w sam środek walki o władzę nad Zaporą Hoovera, kluczowym źródłem energii i wody dla całej pustyni Mojave. Fabuła New Vegas osadzona jest w regionach bliskich dwóm pierwszym częściom serii, co elegancko łączy grę z korzeniami Fallouta.

Główny wybór polega na tym, którą frakcję ostatecznie poprzesz. Republika Nowej Kalifornii (RNK) reprezentuje ideał demokracji i próbę odbudowy starego świata, Legion Cezara narzuca porządek poprzez brutalność i niewolnictwo, a Pan House oferuje postęp technologiczny i stabilność na własnych zasadach. Zawsze jednak istnieje możliwość, by pójść przeciwko wszystkim i rządzić pustynią po swojemu. Właśnie ta szerokość możliwości czyni z New Vegas jedno z najbardziej cenionych RPG – każda ścieżka ma swoje konsekwencje, a Twoje decyzje kształtują przyszłość Mojave.

Rozgrywka

Fallout: New Vegas działa na tym samym silniku co Fallout 3 i oferuje bardzo podobne podstawy rozgrywki. Widok z pierwszej i trzeciej osoby, system walki V.A.T.S. oraz mechaniki RPG oparte na umiejętnościach i atrybutach. To, co go wyróżnia, to znacznie większa głębia dialogów, możliwość wykorzystywania testów umiejętności i nacisk na reputację u poszczególnych frakcji. Dzięki temu każda Twoja decyzja ma znacznie większą wagę i może odmienić przyszłość całej pustyni Mojave.



Fallout 4

Premiera i odbiór

Fallout 4 ukazał się 10 listopada 2015 roku i już w ciągu pierwszych 24 godzin sprzedał się w 12 milionach egzemplarzy (łącznie 25 milionów). Gra zdobyła tytuł „Gry Roku” na kilku ceremoniach i doczekała się specjalnej edycji Game of the Year w 2017 roku. Chociaż krytycy zwracali uwagę na problemy techniczne, z których słyną gry Bethesdy, ogólnie zebrała doskonałe oceny, zwłaszcza za atmosferę, rozgrywkę i szczegółowy świat.

Historia i proces tworzenia

W przypadku czwórki Bethesda postanowiła popchnąć serię w nowym kierunku. Po raz pierwszy gracz otrzymał w pełni udźwiękowionego bohatera z własną przeszłością i celem – ocalałego z Krypty 111, poszukującego skradzionego syna. Niektórym fanom nie spodobała się utrata absolutnej swobody w odgrywaniu roli. Z drugiej strony, Fallout 4 wprowadził nowy system budowania i zarządzania osadami, który dla części graczy był mile widzianym rozszerzeniem, podczas gdy inni uważali go za element rozpraszający. Równocześnie przebudowano system perków, gdzie zamiast klasycznych umiejętności pojawiło się przejrzyste drzewko zdolności, które stało się znakiem rozpoznawczym czwórki.


Fabuła i frakcje

Historia zaczyna się tuż przed zrzuceniem bomb, gdy obserwujesz spokojne życie swojej rodziny na przedmieściach Bostonu. Chwilę później syreny ogłaszają atak nuklearny, a Ty uciekasz do Krypty 111. Tam, wraz z innymi mieszkańcami, zostajesz wprowadzony w sen kriogeniczny. Budzisz się po ponad dwustu latach w ruinach świata, gdzie nie obowiązują już żadne zasady. Poszukiwanie syna staje się głównym motorem fabuły i jednocześnie osobistą misją, która pcha Cię naprzód przez całą Wspólnotę (Commonwealth).

Już pierwsze kroki prowadzą przez mroczne korytarze krypty pełne radioaktywnych karaluchów, a wkrótce potem znajdujesz się w otwartym świecie, gdzie o władzę walczą cztery różne frakcje. Bractwo Stali oferuje siłę militarną i przewagę technologiczną, Trasa próbuje chronić syntetyczne istoty i zapewnić im wolność, Minutemani reprezentują luźne zrzeszenie, które chce chronić zwykłych ludzi i budować osady, a Instytut to tajemnicza, działająca w podziemiu organizacja, mająca obsesję na punkcie postępu naukowego.

Rozgrywka

Fallout 4 rozwinął element akcji w serii, poprawiając strzelanie i ogólne odczucia z walki. Oprócz tego znacznie rozbudował crafting, nie tylko w zakresie broni i pancerzy, ale także dzięki możliwości budowania i zarządzania całymi osadami. Modyfikacje broni, ulepszanie kultowych pancerzy Wspomaganych oraz budowanie własnych osad zapewniły graczom setki godzin dodatkowej zawartości. Z drugiej strony, wielu fanów żałowało, że choć strona techniczna i akcja poszły naprzód, głębia dialogów i możliwości odgrywania roli cofnęły się w porównaniu z New Vegas.



Co sprawia, że seria Fallout jest tak kultowa?

Dla każdego gracza symbolem Fallouta może być coś innego. Niektórzy zapamiętali przede wszystkim potwornych wrogów, którzy przemierzają pustkowia. Od zmutowanych kretoszczurów, niebezpiecznych radskorpionów i irytujących gekonów, aż po przerażające szpony śmierci, które są postrachem nawet dla najbardziej doświadczonych poszukiwaczy przygód. Niezależnie od tego, czy wypadną z nich zęby, kawałek mięsa czy skóra, to właśnie te surowce są często podstawą dla kulinarnych specjałów pustkowi.

Dla innych będą to frakcje, które pojawiają się w całej serii i tworzą jej polityczny kręgosłup. Bractwo Stali z obsesją na punkcie technologii, Enklawa reprezentująca autorytarne pozostałości przedwojennego rządu, czy Republika Nowej Kalifornii, próbująca odbudować demokrację i cywilizację.


Nie można też zapomnieć o estetyce samego świata. Vault-Tec, firma odpowiedzialna za budowę krypt, pozostawiła swój ślad w każdej części. Od monumentalnych schronów po wszechobecne terminale. Nierozerwalnie związany z nią jest także Vault Boy, uśmiechnięta maskotka, która towarzyszy Ci przy wyborze perków i która stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli świata gier Fallouta.

No i jest oczywiście Nuka-Cola, słodki napój gazowany z kultową maskotką Nuka-Girl, którego butelki, automaty i plakaty stały się znakiem rozpoznawczym serii. Niezależnie od tego, czy chodzi o klasyczny smak, czy o warianty Cherry i Quantum, Nuka-Cola udowadnia, że nawet w postapokaliptycznym świecie jest miejsce na odrobinę nostalgii i ironii na koszt amerykańskiego konsumpcjonizmu.



Podsumowanie

Fallout: New Vegas i Fallout 4 ukazują dwa różne oblicza tej samej serii. New Vegas stawia na głębokie doświadczenie RPG, gdzie każda decyzja wpływa na kształt pustyni Mojave, podczas gdy czwórka oferuje bardziej dynamiczną rozgrywkę i rozbudowane możliwości craftingu oraz budowania osad. Obie gry proponują inne spojrzenie na świat po wojnie nuklearnej, i również dlatego do dziś są przedmiotem ożywionych dyskusji wśród fanów.

Oba tytuły świętują w tym roku swoje rocznice i udowadniają, że Fallout to wciąż żywa marka, która ewoluuje wraz z graczami. Do tego dochodzi jeszcze udany serial telewizyjny, którego drugi sezon pojawi się pod koniec roku i według dotychczasowych informacji ma częściowo rozgrywać się właśnie w regionie New Vegas. Niezależnie od tego, czy do serii przyciągnęły Cię gry, czy serial, świat Fallouta ma dziś wiele postaci – od gier wideo, przez książki, aż po tematyczne gadżety, które znajdziecie również na Xzone.